Historie Lage Zwaluwe

Geloofsgemeenschap H.Joannes de Doper te Lage Zwaluwe
De parochie te Lage Zwaluwe werd officieel in 1787 opgericht op 21 maart.
Op 2 mei van datzelfde jaar werd met de bouw van een kerk gestart. Deze kerk werd toegewijd aan de H Willibrordus. Na enige tijd moest de kerk hoognodig verbeterd en vergroot worden. Dat werk werd voltooid in 1837. In 1845 werd deze kerk door hevige storm zwaar beschadigd. 18 Mei 1875 gaf Mgr.Zwijssen verlof om een nieuwe kerk te bouwen. 24 April 1878 werd door pastoor Jacobus Wijne de eerste steen gelegd en 15 september 1879 werd de kerk, gebouwd in Gotische stijl, (zie maquette) geconsacreerd door Mgr. A. Godschalk.

In de jaren hierop volgend werden er veel aanpassingen verricht, zoals o.a. het plaatsen van een communiebank, beelden van St.Willibrordus en St.Jan Baptist, een altaar toegewijd aan Onze Lieve Vrouw met een houten Mariabeeld met het kind Jezus en een nieuwe kruisweg.

Tijdens de oorlogsjaren 1940-1945 ging het mis. Op zondag 5 november 1944 werd de toren van de kerk opgeblazen, waardoor de kerk een ruïne werd. De toneelzaal boven de meisjesschool werd tot noodkerk ingericht, waar 600 gelovigen plaats konden vinden. De kerk werd volledig afgebroken.
Architect H.W.Valk uit ’s Hertogenbosch kreeg op 1 januari 1948 de opdracht een eerste plan voor een nieuwe kerk te maken. 27 Maart 1951 werd de eerste heipaal de grond ingeslagen voor de kerk, in Romaanse stijl.
De eerste steenlegging vond plaats op 24 juni 1951, de feestdag van St. Jan, de nieuwe patroonheilige van de parochie, door pastoor Gommers.

Bij de oprichting van de parochie in 1787 was deze gesteld onder het patronaat van de H.Willibrordus. Pastoor Gommers vond echter dat het juister was de H.Joannes de Doper, die vóór de Reformatie de patroonheilige was en tevens van de gemeente, weer tot patroon van de parochie uit te roepen. Een mooi moment daarom vond hij de in gebruikname van de nieuwe kerk op paaszaterdag, 12 april 1952. Symbolisch werd het begin en einde van de kerkenbouw op 24 juni: de eerste steenlegging in 1951 en de consecratie in 1952 door bisschop Mutsaers. In 1987 vierden we dus het 200 jarig bestaan van de parochie en in 2002 het 50 jarig bestaan van dit kerkgebouw.

Het interieur van het kerkgebouw:
Zoals gesteld is de kerk in Romaanse stijl gebouwd met fraai metselwerk met verschillende steensoorten, daarbij gebruik makend van stenen uit de oude kerk, die eigenhandig door parochianen waren afgebikt. Hij is wel gebouwd op dezelfde plaats als de vorige kerk, maar meer pal aan de weg en de ingang werd gedraaid.

Uit het oude gebouw zijn meegenomen:
De kruiswegstaties, koperen platen, beschilderd door H.Windhausen uit Roermond; de beelden van Maria met kind Jezus, van Joseph Thissen uit Roermond; St.Willibrordus, St Jan Baptist (H.Joannes de Doper), St.Barbara en St.Gerardus Majella, het Missiekruis (achter in de kerk) en de drie grote schilderijen.

Rondgang door de kerk:
We beginnen bij Het priesterkoor. Bij de bouw van deze kerk zag dit er anders uit, lager en aan de achterkant een retabel, met daarvoor een altaar met tabernakel. (Nu nog te zien in het heemkundig museum in Hooge Zwaluwe). De priester stond bij de vieringen nog met de rug naar het volk. Later werd dit gedeelte afgebroken en kwam er een stenen altaar voor in de plaats, met een tabernakel naast het priesterkoor. Enkele jaren geleden is het stenen altaar weggehaald, het priesterkoor vergroot en heeft men een houten altaar uit de Annakerk aan de Haagdijk in Breda overgenomen, evenals de zes stoelen voor de voorgangers, acolieten en misdienaars.

Rechts boven het priesterkoor hangt een schilderij met  de verschijning van Maria aan Bernadette  en links de H.Joannes De Doper die preekt bij de Jordaan.
Achter het priesterkoor, in de orgelruimte, staan vier kleine beeldjes, voorstellende de vier evangelisten: Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes, ieder met een boek in de handen. Deze beeldjes zijn afkomstig van het oude hoofdaltaar uit de vorige kerk. Zo ook de twee beeldjes tegen de achtermuur, van de H.Joachim, met een staf, waaraan een roos ontspruit en van de H.Anna, met een boekrol.

Vóór het tabernakel  hangt de Godslamp. Een vaasvormige roodkoperen godslamp met gegoten geelkoperen ornamenten. Deze godslamp is in 1987 hersteld en hier weer opgehangen.
U ziet in de kerk 12 tegeltjes met een kruis er op en er boven een kaarsenstandaard met kaars. Deze tegeltjes duiden op de twaalf apostelen en zijn voor de kerkwijding geplaatst. Op de datum van de kerkwijding ( 24 juni) zouden deze kaarsen kunnen branden als herinnering aan deze kerkwijding.
Boven de biechtstoel bevindt zich een beeldhouwwerk van Jezus als de Goede Herder. Daarnaast hangt een schilderij van Abraham Janssens 1575 – 1632 Antwerpen: Christus op de lijkwade: Christus zittend met de rug tegen een links geplaatste muur; aan zijn voeten twee knielende engelen; op de voorgrond links een mand met nijptang en een schotel. Het doek stond lange tijd als oud vuil op zolder, maar werd door pastoor Gommers ontdekt en door O.B.van Bohemen in Den Haag schoongemaakt en gerestaureerd.

In de hoek staat een processievaandel  van rood fluweel geappliceerde voorstelling van de H.Willibrordus. Op de achterzijde staat: 1861 – 1911.

Tegen de zijwand van de kerk ziet u de eerste vijf kruiswegstaties, geschilderd op koperen platen door H.Windhausen. U ziet beschadigingen die zijn ontstaan bij de vernieling van de vorige kerk.

Bij de zij-ingang van de kerk ziet u een bord met schuifjes. Achter de schuifjes zijn namen verborgen van leden van de Confraterie, (Broederschap van het H.Sacrament). Deze leden liepen mee in de processie en droegen de baldakijn, waaronder de priester liep met de monstrans met daarin een grote hostie, of ze liepen vooraf met de flambouwen. Ook verzorgden zij de aanbidding als de monstrans in de kerk werd uitgesteld.

In de doopkapel staat een doopvont, die overgenomen werd vanuit de Christus Koningkerk in Breda. De oude doopvont werd te wankel voor het gebruik, maar staat ter bezichtiging in het reeds genoemde museum in Hooge Zwaluwe.

U loopt nu langs een houten tabernakel,dat werd gebruikt op het rustaltaar na de viering van Witte-Donderdag tot Paas-Zaterdag. De beeldjes die er bij horen: de H.Willibrordus met wijnton aan zijn voeten en een kerkje op de linkerhand en de H.Bonifatius met zwaard en doorstoken boek, zijn beschadigd. Zo ook de engelenkopjes boven de beeldjes van verguld hout.
Er naast staat een albasten H.Hartbeeld op kolom.

U komt voorbij twee kruiswegstaties en ziet dan vier houten beelden:
1. Joannes De Doper,
Staande in kemelharen kleed met de gebogen rechterarm naar links wijzend; ( zeggend: “Na mij komt iemand die meer vermag dan ik; ik ben zelfs niet goed genoeg om zijn sandalen voor hem te dragen”.) in de linkerhand hield hij kruisstaf met vaan.
2. H.Barbara:
Aan haar voeten een toren ( waarin zij werd opgesloten omdat zij weigerde te trouwen met een heiden); in de rechterhand heeft zij een kelk met hostie.( Volgens de legende bracht een engel haar de communie in de kerker / toren)
3. H.Willibrordus:
Gekleed in bisschoppelijk ornaat; in de rechterhand een staf, in de linkerhand een boek, waarop een kerkje.( Hij kwam als Angelsaksisch missionaris naar ons land en begon met de kerstening van Friesland)
4. H.Gerardus Majella:
De linkerarm over de borst, met de rechterhand houdt hij de rozenkrans vast. ( Hij was lekenbroeder bij de Redemptoristen, waar hij de meest eenvoudige taken zonder morren vervulde.)

Tegen de nieuw gemaakte wand (in 2006) hangt een schilderij van Abraham Boemaert 1639.
( 1564 – 1651): Annunciatie: Bezoek van de engel Gabriël aan Maria). Maria knielend; een engel met lelietak in de linkerhand en uitgestrekte rechterhand knielt voor haar; in de wolken, aan de bovenzijde, twee engelenkopjes en een duif.
Voor de achteruitgang hangt het triomfkruis (missiekruis). De kruisbalken hebben een sierrand met aan de uiteinden vier passen, waarin de symbolen van de Evangelisten staan en franse lelies.
Na weer twee kruiswegstaties, zien we een maquette van de vorige kerk en vervolgens de Mariakapel met een houten Mariabeeld, op de linkerarm draagt zij het Kind Jezus, frontaal naar de toeschouwers gewend. Het Kind houdt het rechterhandje zegenend omhoog, de linkerhand rust op een wereldbol op zijn knieën.
Maria en Jezus zijn getooid met een grote en kleine zilveren kroon en een scepter met sierstenen.
U vervolgt uw weg langs de laatste vijf kruiswegstaties en ziet dan een processievaandel van fluweel en brokaat 1911. Het vaandel was van de Mariacongregatie: op de achtergrond van donkerblauw fluweel een geappliceerde voorstelling van O.L.Vrouw van Lourdes; op de achterzijde staat: 1861 –1911.
Dan ziet u een schilderij: van olieverf op doek; oude kopie naar Rubens: Bezoek van Jezus aan Martha en Maria: in het midden zit Maria met een open boek op schoot; aan haar rechterzijde zit Christus in een armstoel; Hij kijkt naar Martha, die met uitgestrekte arm tegenover Hem staat en naar Maria wijst zeggend:”Heer, kan het U niet schelen dat mijn zuster mij al het werk alleen laat doen?”
Boven de (verborgen) biechtstoel een beeldhouwwerk: De Apostel Petrus.
Naast de deur naar de sacristie, hangt  een neogotisch houten Passiekruis met tekenen van het lijden van Jezus. Op de achterkant staan de jaartallen 1787 – 1887. ( 100 jarig bestaan van de parochie?)
Boven de sacristiedeur hangt een schilderij: Ecce Homo, geschonken in 2005 door de familie Sprangers.
U bent nu weer terug bij het begin van de rondgang.

U ziet nog een grote kroonluchter of wel een kaarsenkroon. Tweemaal een zesarmige  kroon met aan de onderzijde een bol en omgekeerde klokvormige knop.

De Geloofsgemeenschap H.Joannes De Doper hoopt dat dit bezoek u heeft overtuigd dat kerkgebouwen in ere moeten worden gehouden voor nu en het nageslacht.